Lotgenoten.

Making the best of a bad situation.

Laat ik nu eens beginnen met iets aardigs te zeggen over Marleen Maathuis die mij destijds vroeg om haar tie.., sorry haar borsten van mijn blog te halen. Weg al die hits! 

Natuurlijk wist ik al in grote lijnen hoe de film lotgenoten zou zijn, we hadden de afzonderlijke delen immers al gezien en becommentarieerd. Desondanks was het bekijken van de uiteindelijke versie toch een verrassing. Marleen die de rol van Merel speelde vond ik niet de aller beste actrice, maar nu spatte ze echt van het grote doek. De magie van de cinematografie denk ik? Hoe dan ook ik denk dat ze het in zich heeft om een ster te worden.

Dat gezegd hebbende wil ik even teruggaan naar het begin. De gelegenheidsformatie van Charmène Sloof en Stephan Brenninkmeijer IO filmprodukties stapte pas in bij deel 2. Stephan speelde ook een actieve rol in de community, in eerste instantie onder een pseudoniem. Slappe hap natuurlijk,  hij was waarschijnlijk bang om door onbekend talent weggevaagd te worden? Deze angst was natuurlijk ten onrechte, want ondanks de hete adem van Maarten van Vliet, Sjoerd de Bont en de barbies van Gwen van Mossevelde was al snel duidelijk dat Stephan de beste was van het hele spul. Deel 2 werd dan ook ruimhartig gewonnen.

Het door Kim van Kooten geschreven rampscript leidde tot een deel 2 dat werd samengesteld uit een 60 tal ingezonden scripts. Ervan uitgaande dat het vanaf minuut 1 de bedoeling was om een ensemble stuk te maken moet ik nu, een jaar later, na uitvoerige bestudering van de inzendingen concluderen dat de oplossing van Paul Verhoeven en Robert Alberdingk Thijm hier recht aan doet en beter is dan alle andere inzendingen. Blijft overeind dat er naar mijn idee een ander beginscript had moeten zijn of dat Paul het helemaal open had moeten laten en het risico had moeten nemen gewoon drie scripten te kiezen en hier iets van te maken en dan maar kijken waar het schip strand.

De eerste draak;  de brief. Wim verbrandt om onduidelijke redenen een brief op het toilet. Waarschijnlijk zullen we het wel nooit weten, maar desondanks zit deze scène ook in Lotgenoten. De cocaïne scène is natuurlijk  cliché, maar wel mooi gedaan met de pupil van Lieke die ineens groot wordt. De dansen op bed scène van Paul Verhoeven naar mijn idee is volkomen nietszeggend*. Lotgenoten heeft hier een ander invulling gekozen en een seksuele spanning tussen de vriendinnen geïntroduceerd. Dit is de eerste keer dat er van het Paul/Robert script wordt afgeweken en je ziet meteen dat het interessant wordt!

Aan het einde van scriptdeel twee hangt Tobias de blote tieten foto van Merel aan het prikbord. Dit zou maar zo een goede plotpoint kunnen zijn die het ingedutte script gaat versnellen. Het is niet zo. Dan het megashot van drie minuten. De camera draait in 1 keer de dialogen op het feest. Rete moeilijk om alles in beeld te krijgen zonder dat de achterkanten van hoofden het shot afdekken. Een artistieke keuze van de regisseur die ik niet zo geslaagd vond. In de eindversie is het toch allemaal wat ingekort waardoor het sneller en mooier wordt. Ineke wordt afgeserveerd door Tobias. We zitten nu in de situatie dat alle karakters geëxposeerd zijn en we kunnen concluderen dat het allemaal vervelende personen zijn. In Lotgenoten is er vanwege het seksuele lijntje tussen de meisjes wel wat meer sympathie voor hen. Dan wordt Remco op kantoor gechanteerd door Wim, Fred en Nadja. Dit is de eerste echte versnelling in het verhaal. Lotgenoten kiest ervoor om in afwijking van het originele script Remco het gesprek te laten tapen. Remco blijft ook rustig en in control hetgeen een goede beslissing is. Het maakt Remco minder passief dan de Remco van Steekspel. Het volgende scriptdeel; het rampzalige deel 5 van Paul en robert, door de TV dokter en mij tot op het bot toe afgekraakt, voorzien in een 'obligate' bedscene van Remco en Merel. Lotgenoten lost dit geheel anders en veel origineler op. Brenninkmeijer vindt het niet aannemelijk dat hun Remco die veel ouder is dan de Remco van Paul de koffer ingaat met een meisje dat zijn kleindochter zou kunnen zijn. De dialogen van paul en Robert die ook zeldzaam slecht zijn maken het voor Brennninkmeijer makkelijk om hier het script volkomen los te laten. De scène waarin Lieke het bedrog van Merel ontdekt is één van de allerbeste van Lotgenoten en ook veel beter dan die van Paul Verhoeven*. Hierna word het originele script verder losgelaten. De warrige parkeergarage/googlemapsscene is hier logischer opgelost. 

Paul Verhoeven is inmiddels bijna finaal afgeknapt op het entertainment experience project, in DWDD worden de deelnemers aan het project nog een keer geschoffeerd door de grote meester. In scriptdeel 7 valt de ontknoping al, users zoek het maar uit! Er is nog een stemfraude met chinezen en Brenninkmeijer besluit om zijn deel 7 en 8 in één keer te maken en hierbij een eigen lijn te kiezen. Deze aanpak resulteert er in dat de karakters meer diepgang krijgen.   Nadja heeft te kampen met een groot persoonlijk drama. Wim heeft een invalide vrouw die dringend een dure medische behandeling nodig heeft. Tobias ziet zijn liefde Merel kiezen voor zijn zus, maar krijgt toch verkering met een andere vrouw. Merel blijkt als escort te werken. Fred is een gokker die een gokje teveel waagt. 

De muziek o.a. van Luuk Degen versterkt de wat beklemmende sfeer uitstekend, maar nu miste ik wel het passerende vleigtuig en het geluid van het brekende glas dat over de las heenloopt en binnenshuis anders klinkt dan buiten. De scènes van Nadja's verdriet in de auto en het gesprek op het dak van de parkeergarage zijn prachtig.

Het is een uniek gegeven dat twee films gebaseerd op grotendeels hetzelfde scenario in dezelfde maand in premiere gaan. Alleen al dit gegeven maakt het de moeite waard om beide films te gaan kijken.

Toch blijft er één ding hangen; die hoge druk reiniger? Die wordt getest om de rommel op te ruimen, snap alleen niet de aanwezigheid van de dobermann? Het beestje piept ook in blijde verwachting, of is dat van angst dat zijn maaltijd wordt weggespoeld?

*Opmerkingen over Steekspel zijn gebaseerd op datgene dat op de site van TEE te zien was.