zondag 4 november 2012

Die Wand


Maar liefst 7 jaar duurde het voordat het boek met de gelijknamige titel van de oostenrijkse schrijfster Marlen Haushofer het witte doek haalde. Maar eigenlijk is dat niets vergeleken met de 12 jaar die verstreken zonder dat ik in een bioscoop geweest ben. Festen was de laatste film die ik zag. Hierna naar het buitenland vertrokken naar een omgeving die enigzins vergelijkbaar was met het decor van de film Die Wand.


Maar goed. De hoofdrolspeelster in Die Wand gaat samen met een bevriend echtpaar naar een jachthuis in de Oostenrijkse bergen. Daar aangekomen gaat het echtpaar nog een stukje wandelen. De vrouw blijft alleen achter. De volgende morgen blijkt echter dat het echtpaar niet is teruggekomen van de wandeling. De vrouw gaat samen met de hond op onderzoek uit. Als zij de weg afloopt naar de bewoonde wereld loopt ze plotseling tegen een onzichtbare muur aan! Deze wand blijkt zich rondom het jachthuis te bevinden. Aan de andere kant van deze wand lijkt het leven bevroren te zijn. Ze ziet een man die zijn handen wast onder een pomp zonder zich te verroeren. Het is alsof er buiten de wand niets meer beweegt. Het geluid van de kettingzaag, horende bij een bosrijke omgeving, dat in de eerste beelden hoorbaar was, is verstomd. Wat is er gebeurt? Een ramp? Is zij de enige overlevende? We weten het niet en deze vraag wordt ook niet beantwoord.

Als je goed kijkt zie in de verte een Aldi!

Ook de volgende dagen veranderd deze situatie niet. De film gaat verder via flashbacks en vertelt hoe de vrouw gevangen zit in het prachtig berglandschap. Zij begint met het schrijven van haar verhaal, niet omdat ze zo graag schrijft, maar om niet gek te worden. Om te overleven wordt ze gedwongen haar leven aan te passen naar het edele back to basics landleven. De proviandkast is ruim gevuld, maar doordat er zich op een x-moment een koe meldt, moet ze ook gaan hooien om het beestje ook in de winter te voederen. We zien haar bedolven strompelen onder een bergje hooi, waar koe Bella in een namiddag wel weg mee weet, waarbij wordt gesuggereerd dat daarmee de voedselvoorziening voor komende winter is zeker gesteld! Hout is voldoende aanwezig in de omgeving, maar moet natuurlijk ook aangevuld worden en tijd hebben om te drogen. Zonder benzine voor de kettingzaag lijkt het mij zo wie zo een opgave om voldoende hout te vellen. De vrouw, die erg anti jacht is, ziet zich genoodzaakt om voor de broodnodige variatie wat herten te schieten. Ok het is in Oostenrijk, het nazi-gehalte is hoog, maar dat er 'ohne ende' munitie ligt opgeslagen lijkt mij onwaarschijnlijk. Op zich is het ook vreemd dat ze geen gsm heeft om hulp te vragen, maar waarschijnlijk zou dat ook niet veel uithalen want de autoradio geeft ook alleen ruis.

Op een x-moment gaat dit uitzicht vervelen!

Dan komt de hond te overlijden. Dit is een enorm drama, want in alle eenzaamheid is het juist de hond die altijd aan haar zijde is. De monoloog gaat verder. Steeds hoort ze als ze door de bossen loopt de lichte voetstappen van de hond die haar volgt. Er is echter niets meer dan de herinnering. Of een goedaardig spook dat altijd bij haar is? Misschien is het enkel iets in haar hoofd waarmee ze de eenzaamheid bestrijdt?
Het einde van de hond is ook bizar. Opeens is daar een man! Die slaat hem met een bijl de hersens in. Waarom? Misschien zien we hier ook het verschil tussen mannen en vrouwen? De vrouwen slaan zich erdoor heen. De mannen verslonzen en draaien door? Voor de man loopt het in ieder geval slecht af, hij wordt dood geschoten, wat een onlogische wending is als je genoeg hebt van de eenzaamheid. Vreemd is ook dat de vrouw die in een beperkte omgeving leeft de man niet eerder gevonden heeft?

Als we de logica loslaten, dan blijft over de prachtige beelden en de strijd die de vrouw levert niet alleen om te overleven, maar ook om geestelijk te overleven. Deze verandering wordt aannemelijk geduid en maakt deze film zeer de moeite waard. Voor iedereen die dit niet ziet is het een saaie film waarin eigenlijk niets gebeurt. Anderzijds is er voor iedereen wel een onzichtbare wand die bijvoorbeeld maakt dat je 12 jaar niet in een bioscoop komt. Als je bijvoorbeeld in een dergelijk berglandschap woont is de kino niet dichtbij en ga je voor de lol ook niet bij nacht en ontij met de auto over slingerende bergwegen om films in het buitenlands te kijken.